Bipolar Kendiliğinden Geçer Mi? Tedavisi Nasıldır?

Bipolar bozukluk eskiden manik depresyon olarak da adlandırılmıştır. Bu rahatsızlık zihinsel sağlık durumudur ve aşırı ruh hali değişimlerine neden olmaktadır. Depresyon döneminde, üzgün veya umutsuz hissedilerek aktivitelere olan ilgi kaybedilebilmektedir. Ruh hali mani veya hipomaniye dönüştüğünde ise öforik veya enerji dolu hisler ortaya çıkabilmektedir. Bu ruh hali değişimleri uyku, enerji, aktivite, yargı, davranış ve düşünme yeteneğinizi etkilemektedir.

Ruh hali değişimleri nadiren veya yılda birkaç kez meydana gelmektedir. Bazı insanlar bölümler arasında duygusal semptomlar yaşarken, bazıları ise hiç yaşamamaktadır. Bipolar bozukluk ömür boyu devam eden bir durumdur ancak tedavi planı ile ruh halinizin değişimlerini ve diğer semptomları yönetmek mümkündür. Bipolar tedavisi genellikle ilaçları ve psikoterapi ile tedavi edilmektedir.

Bipolar Bozukluk Belirtileri

Bipolar bozukluk belirtileri duygu durumunda aşırı yükselmeler, çöküşler ve aralıklı normal duygu durumları arasında dalgalanmalar yaşayan bireylerde görülmektedir. Bu kişiler,

• Aşırı enerji
• Hızlı sinirlenme
• Az uyuma
• Kendini önemli hissetme
• Artmış konuşma gibi belirtiler yaşamaktadır.

Ayrıca bipolar bozukluk belirtileri bireylerde aşırı para harcama, tipik davranışlarından sapma ve depresif dönemlere girme şeklinde de görülebilmektedir. Depresif dönemlerde kişinin yaşadığı üzüntü daha yoğun olup, daha uzun sürmekte ve günlük aktivitelerini olumsuz etkilemektedir. Bu süreçte iştahın azalması, aşırı uyuma eğilimi ve enerji eksikliği gibi belirtiler sıkça görülmekte ve umutsuzluk ve çaresizlik duygularıyla birlikte yaşanmaktadır.

Bipolar Bozukluk Nedenleri

Bipolar bozukluk belirtileri ortaya çıkmasında genetik etkenler önemli rol oynamakta olup hastalığın oluşumunda %2/3 oranında genetik faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra beyindeki kimyasal maddelerin taşınması veya seviyelerinde meydana gelen değişiklikler de diğer neden olarak gösterilmektedir.

Ayrıca stresli veya travmatik olaylar da bipolar bozukluğun başlangıç dönemine yol açabilmektedir. Bipolar bozukluk nedenleri biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkarak bireyin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını kontrol eden merkezler üzerinde etkili olabilmektedir.

Duygudurum bozuklukları incelendiğinde presinaptik ve postsinaptik reseptörler ile nörotransmitterler arasında ileti bozukluklarının olduğu belirtilmektedir. Bu nörotransmitterler arasında en önemlileri serotonin, noradrenalin, dopamin ve asetilkolin bulunmaktadır.

Bipolar Tedavisi

Bipolar bozukluk için tam iyileşme sağlayan bir Bipolar tedavisi seçeneği şu anda mevcut değildir. Uygulanan tedaviler hastalığın belirtilerini kontrol altına almayı amaçlamaktadır. Bipolar bozukluğun temel tedavi metodu belirtileri yönetmek adına psikolojik danışmanlık ve reçete olunan ilaçlardır. Ayrıca eğitim ve destek gruplarına katılmak da tedavi sürecine olumlu katkı sağlayabilir.

Psikoterapi bipolar bozukluk tedavisinde önemli rol oynamaktadır. Bireysel olarak sunulabileceği gibi, aile veya grup terapisi şeklinde de uygulanabilmektedir.

Elektrokonvülsif tedavi (EKT) özellikle semptomlar ciddi olduğunda, intihar eğilimi gösterildiğinde, psikotik belirtiler eşlik ettiğinde veya ilaçlar etkisiz olduğunda tercih edilebilmektedir. EKT şiddetli manik yahut depresif aşamalarda yararlanılan ve hastaların ortalama yüzde 75 oranında etkili sonuçlar veren kısa süreli tedavi metodudur. Bipolar bozukluğa kesin çözüm bu şekilde yanıtlanabilmektedir.

Bipolar Bozukluk Türleri Nedir?

Bipolar bozukluk bireyin ruh halini, konsantrasyonunu, günlük işlerini yapma yeteneğini ve enerjisini etkileyen ruh sağlığı sorunudur.

Tanımlanmış üç alt tipi bulunan bipolar bozuklukta, ruh hali, enerji ve aktivite düzeylerinde belirgin ve alışılmadık değişiklikler gözlemlenmektedir. Bu ruh halindeki değişimler, manik dönemler olarak adlandırılan aşırı neşeli, sinirli veya enerjik davranışları içeren periyotlar ile çok üzgün, kayıtsız veya umutsuz duygularla karakterize edilen depresif dönemlerden oluşmaktadır.

Daha hafif duygusal yükselmeler ise hipomanik dönemler olarak bilinmektedir. Bipolar tedavisi de bunlara göre özel şekilde yapılmaktadır.

Bipolar I Bozukluğu

Bipolar I Bozukluğu kişinin acil hastaneye yatmasını gerektirecek kadar şiddetli manik belirtilerle seyreden veya en az 7 gün süren manik dönemlerle açıklanmaktadır.

Tipik olarak, en az 2 hafta süren depresif dönemler de sıklıkla bu rahatsızlıkla ilişkilendirilmektedir. Ayrıca manik ve depresif belirtilerin aynı anda görüldüğü karışık depresyon dönemlerinin de yaşanması mümkündür. Bir senelik süre içinde dört veya daha fazla mani veya depresyon atağı yaşanması durumunda ise hızlı sikluslu bipolar bozukluk olarak isimlendirilmektedir.

Bipolar II Bozukluğu

Bipolar II Bozukluğu ise bir depresif ve bir hipomanik atak örüntüsüyle tanımlanır. Bu ataklar bipolar bozukluk II manik dönemlere kıyasla daha hafif şiddette seyretmektedir.

Siklotimik bozukluk

Siklotimik bozukluk hipomanik veya depresif ataklar olarak nitelendirilecek kadar yoğun olmayan veya yeterince uzun sürmeyen, tekrarlayan hipomani ve depresif belirtilerle tanımlanmaktadır

Başka Tür Sınıflandırılamayan Bipolar Bozukluk

Başka Tür Sınıflandırılamayan Bipolar Bozukluk ya da BTA kapsamında kişiler bazı durumlarda yukarıda sıralanan kategorilere uymayan bipolar bozukluk semptomları yaşayabilmektedir.

Bipolar bozukluk testi genellikle ergenlik döneminin sonlarında veya erken yetişkinlik döneminde konulmaktadır. Zaman zaman bazı çocuklarda da bipolar semptomlar gözlemlenebilmektedir. Semptomlar zaman içinde artma veya azalma eğiliminde olsa da yaşam boyu süren tedavi gerektirir.

Doktorun önerdiği tedavi planını takip etmek hastaların semptomlarını yönetmelerine ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olabilmektedir.

Bipolar Bozukluk Nasıl Teşhis Edilir?

Bipolar bozukluk testi yapılabilmesi için bir kişinin minimum bir mani veya hipomani dönemi geçirmiş olması gereklidir. Her iki durumda da heyecan, dürtüsellik ve yüksek enerji hissi gözlemlenebilmektedir. Ne var ki hipomani, maniden daha az şiddetli belirtilerle karakterizedir.

Mani belirtileri, işte veya evde günlük yaşamınızı daha fazla etkileyebilirken, hipomani belirtileri genellikle günlük yaşamda büyük kesintilere neden olmaz. Bununla birlikte yine de rahatsız edici olabilmektedir. Bazı bireylerde majör depresif belirtiler de ek olarak görülebilir.

Şayet bipolar bozukluk halinden şüphe ediliyorsa bipolar bozukluk testi ilk olarak uygulanmaktadır. Psikiyatrist ilk olarak şikâyetlerinizi dinlemekte olup ardından da belirtilerinizi detaylı bir şekilde değerlendirmektedir. Ayrıca kişinin izni ardından bir yakınınızla konuşarak semptomlarınız hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışmaktadır. Daha sonra da belirtilerin altında yatan başka bir hastalığın olup olmadığını tespit etmek için fiziksel muayene yaparak bazı testler alınabilmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular